Aan de Ramsesdreef in Utrecht Overvecht gaat deze week i-LaB! van het vso Kromme Rijn College van start. Een eigen plek voor ‘internaliserende’ jongens en meisjes tussen de 11 en de 15 jaar oud. Door de unieke aanpak stromen zij binnen twee of drie jaar door naar het reguliere voortgezet onderwijs in de stad.
Vanaf eind deze week zijn leerlingen welkom aan de Ramsesdreef.
Naar binnen gekeerd i-LaB! staat voor: i=internaliserend, Learn and Behave. ‘Internaliserend’ is naar binnen gekeerde gedragsproblematiek. Vaak merkt de omgeving daar niets van. Het anderen niet tot last willen zijn, is voor deze kinderen echter een flinke uitdaging. Zij vragen een rustige, voorspelbare en veilige plek om zich te kunnen ontwikkelen. Dat lukt niet op een gewone school. In het schoolgebouw aan de Ramsesdreef zijn de groepslokalen aangepast. i-LaB! maakt deel uit van het Kromme Rijn College aan de Kranenburgerweg. Dit is de enige vso-school in de stad waar deze jongeren terecht kunnen.
Zonder prikkels Op i-LaB! leren zij stap voor stap met kinderen uit andere klassen samen te leren, te werken en te leven. Jongeren beginnen op i-LaB! in een prikkelvrije omgeving, in een kleine groep met slechts tien leerlingen. Later kunnen ze door naar een prikkelarme groep met vijftien kinderen. Uiteindelijk leren ze goed functioneren in een groep met dertig klasgenoten. Zo bereiden ze zich voor op (terugkeer naar) het gewone voortgezet onderwijs, op enkele scholen die nauw met i-LaB! gaan samenwerken.
Groep 8, vmbo, havo, vwo Het team van i-LaB! heeft een positieve invloed op het gedrag van de leerlingen, waardoor zij tot betere leerprestaties komen. Leraren en ondersteuners houden rekening met de specifieke behoefte van deze jongens en meisjes. Het onderwijs is op i-Lab! is daarom heel goed en overzichtelijk georganiseerd. Kinderen uit groep 8 en leerjaar 1, 2 of 3 vo, volgen lessen op hun eigen niveau: groep 8, praktijkonderwijs, vmbo, havo of vwo. Door expertise te delen met enkele vo-scholen in Utrecht, kunnen leerlingen hier na hun i-LaB!-periode verder leren en een diploma halen. Welke scholen dat zijn, is nu nog niet bekend.
Verhuizing Aan de Ramsesdreef 190 zijn negen lokalen ingericht. Vanaf 12 mei beginnen ongeveer veertig leerlingen, vanaf augustus groeit deze school naar maximaal 100 kinderen. Volgens planning verhuist i-LaB! in schooljaar 2024-2025 naar zijn definitieve eigen onderkomen aan de Rubenslaan, vlakbij het Kromme Rijn College. Dit schoolgebouw aan de Rubenslaan wordt de komende jaren verbouwd. Het telt twee verdiepingen. De bovenste kan worden ingericht als volledig prikkelvrije zone. De eerste verdieping wordt prikkelarm en op de begane grond leren kinderen echt weer in een groep functioneren. Het onderwijskundig plan van eisen is klaar, binnenkort begint de zoektocht naar een architect.
Verrijking ,,Het wordt een prachtig schoolgebouw,’’ vertelt Wim van Ruitenbeek, die tot 1 mei directeur was. ,,Een verrijking voor de wijk, een plek waar weer echt geleerd wordt. Speciaal ingericht voor I-LaB!-leerlingen vormt het een belangrijke toevoeging aan het vo-palet in de stad. Ik stel me al voor dat beneden een heel lange tafel door de ruimte slingert, waaraan je kunt zitten waar je wilt. i-LaB! is een unieke plek die deze kinderen vanaf groep 8 helpt om de overstap naar het voortgezet onderwijs te maken. Zij hebben na twee of drie jaar geen i-LaB! meer nodig. Uniek, want de meeste andere soortgelijke vso-scholen in Nederland houden deze leerlingen tot hun eindexamen.’’
Kromme Rijn College In Utrecht kunnen jongeren die ‘naar binnen slaan’ in hun gedrag (internaliseren), vanaf mei kiezen uit twee locaties van het Kromme Rijn College: het i-LaB! aan de Ramsesdreef, of de hoofdvestiging aan de Kranenburgerweg. Zorgvuldig kijken naar het perspectief van het kind, bepaalt de keuze. Het Kromme Rijn College is er ook voor externaliserende leerlingen, die in hun gedrag juist heel expressief reageren op problemen. Beide groepen (e en i) krijgen gescheiden onderwijs, van eigen teams leraren en ondersteuners, met een eigen aanpak en in een eigen gedeelte van het gebouw of vanuit een andere vestiging. In een derde locatie aan de Mesdaglaan komt ‘KRC 360’, voor jongeren met een extra grote ondersteuningsbehoefte. In een dagvullend programma wordt onderwijs (school, stage) hier gecombineerd met zorg, dagbesteding en sport.
Groeiende school Het Kromme Rijn College is een groeiende school. De recente groei wordt vooral verklaard doordat leerlingen uit de stad en nabije regio, niet meer kiezen voor een school ver weg, maar in Utrecht willen blijven. Het Kromme Rijn College heeft de afgelopen jaren een goede naam opgebouwd door specifiek te bieden waar deze jongeren behoefte aan hebben (vraaggestuurd onderwijs). Ook de ruimere mogelijkheden om op het Kromme Rijn College eindexamen te doen (nu ook vwo en havo) en door corona (niet kunnen doorstromen naar regulier vo) droegen bij aan de recente groei. Het Kromme Rijn College groeide van 72 leerlingen in 2014 naar 276 leerlingen nu, verdeeld over drie locaties. De gemiddelde verblijfsduur van een leerling is 2,5 jaar. Het Kromme Rijn College is een van de scholen van SPO Utrecht, voor openbaar onderwijs in de stad Utrecht.
Interieur schoolgebouw Ramsesdreef
Wim van Ruitenbeek
Wim van Ruitenbeek (50) was ruim acht jaar directeur van het Kromme Rijn College. Hij gaat vanaf 1 mei 2022 leidinggeven aan het samenwerkingsverband passend onderwijs in Noord-Brabant, met 16 scholen en 13.000 leerlingen.
Wim begon op 1 januari 2014 op een vso-school waar niemand naartoe wilde: vso De Pels was herhaaldelijk beoordeeld als ‘zeer zwakke school’, met 72 leerlingen en 19 collega’s. De Pels viel samen met so De Pels onder een eigen bestuur. Nu hij vertrekt, staat er een gezonde, groeiende openbare school met 276 leerlingen op drie locaties en met 70 collega’s, die deel uitmaakt van SPO Utrecht.
Wim: ,,Vroeger vermeed iedereen ons, nu weet iedereen ons te vinden. Want wij denken mee in oplossingen en we kunnen dat organiseren.’’
Gered Eric van Dorp en Thea Meijer staken als bestuurders van SPO Utrecht in 2014 hun nek uit. Zij hebben feitelijk de so- en vso- school van De Pels (nu so Fier en het Kromme Rijn College) voor de stad Utrecht gered door ze ‘over te nemen’. Er kwamen goede leidinggevenden, er werd geïnvesteerd, de gebouwen zijn vervangen of flink verbouwd.
i-LaB! een nieuwe koers Wim vertrekt en juist nu begint het Kromme Rijn College met i-Lab!, een unieke locatie voor internaliserende leerlingen vanaf groep 8. Dit zijn de jongeren tussen de 11 en 15 jaar die zozeer last van hun omgeving hebben, dat van leren niet meer komt. Op i-Lab! leren ze in twee, drie jaar tijd te functioneren in een groep leeftijdgenoten, om vervolgens door te stromen naar de tweede of derde klas in het reguliere vo. Voor hen komt er in 2024 een eigen plek aan de Rubenslaan in Utrecht. i-LaB! start op 11 mei in een tijdelijke locatie aan de Ramsesdreef.
Mooi resultaat. Hoe gaat het verder met i-LaB! ,,i-LaB! is uniek en voegt echt iets toe aan het palet van voortgezet onderwijs in Utrecht, voor kinderen vanaf groep 8. Met welke vo-scholen i-LaB! nauw gaat samenwerken, weten we nog niet. Er is veel belangstelling, vanuit NUOVO natuurlijk, ook vanuit PCOU Willibrord. Het zou mooi zijn als de samenwerking met vier, vijf scholen zo goed wordt, dat i-LaB! op termijn overbodig wordt, omdat deze scholen zelf de juiste begeleiding bieden voor deze kinderen.’’
Derde locatie ,,Naast i-LaB! start aan de Mesdaglaan een derde locatie, KRC 360, voor jongeren met een extra grote ondersteuningsbehoefte. Bij veel van deze leerlingen is zorg eerst van belang en komt het bieden van onderwijs daarna. De opdracht aan dit team is een dagvullend programma te maken. Hierin wordt onderwijs (school, stage), gecombineerd met zorg, dagbesteding en sport.
Hoe laat je het Kromme Rijn College achter? ,,Als een vitale organisatie, met een functiebouwwerk voor mensen die allemaal ondersteunend zijn voor de leerlingen. Op andere scholen heb je een leraar: het ene jaar een goede leraar, of een wat mindere. Wij denken in teams. Binnen een team geeft ieder vanuit zijn functie ondersteuning naar de behoefte van de leerling: we doen het goede voor het kind. We hebben vijf teams met mensen die de kinderen begeleiden, ondersteunen en lesgeven.’’
Waarom ga je weg, Wim? ,,Omdat ik merk dat de geschiedenis zich herhaalt, ik doe vaker dezelfde dingen. Het is me niet gelukt om ver genoeg van de werkvloer te komen, ik ben almaar meer gaan doen: zestig functioneringsgesprekken voeren… ik ben mezelf een beetje vergeten. In het proces van invlechting bij NUOVO valt onze hulpvraag als school een beetje tussen de twee besturen van SPO Utrecht en NUOVO.’’
Wat maakt je blij in je nieuwe baan? ,,Dat ik voor meer leerlingen van betekenis kan zijn. De toeleiding naar het vso gebeurt daar vanuit een te groot hart, dat is op langere termijn niet betaalbaar. Het percentage deelname aan het vso moet worden teruggebracht. Passend onderwijs voor 13.000 leerlingen, een uitdaging.’’
Wie volgt je op bij Kromme Rijn College? Kiki Geserick, al langer plaatsvervangend directeur, overbrugt de periode tot de herfst, er komt een interim-directeur bij, om haar te ondersteunen bij haar taken. De profielschets voor een nieuwe directeur wordt in deze periode opgesteld en dan start de sollicitatieprocedure in de herfst.’’
Geschiedenis Kromme Rijn College
De geschiedenis gaat terug tot 1969, toen de ‘Dokter Pelsschool’ met een directeur, een leerkracht en vijf leerlingen begon op de Mariaplaats, als een samenwerking van protestants-christelijk, openbaar en rooms-katholiek onderwijs voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen in de stad Utrecht. Dokter Pels was een arts-psycholoog die de zorg voor psychopaten belangrijk vond. Het werd destijds ook echt ‘een school voor psychopaten’ genoemd.
Een eigen, nieuw schoolgebouw van de Dokter Pelsschool opende op 5 oktober 1972 aan de Kranenburgerweg. Vijf jaar later werd een vso-afdeling toegevoegd. De Dokter Pelsschool bood toen al veel extra’s voor de leerlingen: creatieve therapie, remedial teaching, fysiotherapie, logopedie, maatschappelijk werk en een orthopedagoog. Ook nu nog is er veel extra zorg voor leerlingen, maar het accent heeft zich verlegd naar meer aandacht voor het didactische proces.
In oktober 1998 scheidden so en vso. So De Pels kreeg zijn eigen locatie aan de Winklerlaan, vso De Pels bleef aan de Kranenburgerweg. De scholen vielen onder één bestuur, dat alleen over deze twee scholen ging.
In de loop der jaren daalde het aantal leerlingen, het inspectieoordeel was ‘zeer zwak’ en de scholen dreigden uit de stad Utrecht te verdwijnen. Op 1 januari 2015 nam SPO Utrecht beide scholen over, het werden openbare scholen. Er werd hard gewerkt aan kwaliteitsverbetering, dat werd beloond met een voldoende in 2015.
Op 6 maart 2015 veranderde de naam so De Pels in SO Fier. Een paar jaar geleden opende de school een nieuw gebouw aan de Winklerlaan, speciaal voor de doelgroep ontworpen. Inmiddels is de belangstelling voor SO Fier groot: de school is zo gegroeid dat binnenkort een tweede locatie nodig is.
Ook het vso aan de Kranenburgerweg 20 groeide en ook hier kwam een vernieuwd gebouw en een nieuwe naam. Inmiddels telt het Kromme Rijn College drie vestigingen, met elk een eigen doelgroep. Een belangrijke ontwikkeling van de afgelopen jaren is het onderscheiden van groepen leerlingen en de daarbij behorende pedagogische aanpak: de kinderen die hun gedrag expressief uiten en de kinderen die juist naar binnen keren. In 2022 start i-LaB! voor deze internaliserende kinderen, die vaak aan een paar jaar vso genoeg hebben. In 2024-2025 krijgt deze groep een volwaardig eigen gebouw aan de Rubenslaan.